Vogelspotter Begijn Le Bleu: ‘Ik waan mij James Bond in het bos’

Begijn Le Bleu verwierf bekendheid met comedy en televisieprogramma’s, maar tegenwoordig treedt zijn liefde voor vogels en de natuur op het voorplan. De podcast Fwiet! Fwiet!, waarin hij praat met natuurliefhebbers, telt al meer dan 50 afleveringen, en hij maakt samen met Jeroen Denaegel het mooie vogelmagazine Fwiet. Nu gaat de Waaslander ook de hort op met de vogelvertelling Kijk! Heeft hij nog tijd voor zijn eigen bos?

Je bent met veel leuke dingen bezig. Ben je nu voltijds vogelspotter?
Ik ben écht een gelukkig mens. De natuurmicrobe bijt mij al zo lang! De podcast was mijn eerste stap buiten comedy, gewoon babbelen over vogels met een gast. Tot mijn verbazing bestond er al een groep vogelliefhebbers. Auditief valt er nog veel te ontdekken. Ik loop als een echte nerd in het bos, met een koptelefoon en micro’s om geluiden op te nemen. Zo kan je dingen horen die je anders nooit hoort, dat maakt het wonder alleen maar groter. Een shotgun micro vangt geluid op meer dan 80 meter afstand, je krijgt er precies een zintuig bij. Ik waan mij James Bond in het bos!

Kan je nog genieten van een gewone wandeling, of hou je altijd lijstjes bij?
Op wandel met familie probeer ik dat te vermijden. Maar als ik ergens alleen ben, of als ik iets speciaal zie, kan ik mij niet inhouden om het op te schrijven. Je staat ook veel meer stil als je echt luistert. In de lente horen wij vogels, maar dat is het luide register. Vanaf dat de jongen er zijn is er andere communicatie tussen de ouders en kinderen. Over die taal is minder geweten, dat boeit mij!

Je hebt ook een eigen bos. Vertel!
Dat klopt, sinds 2 jaar heb ik een bos in het Waasland. Het is echt een plekje voor mij en mijn familie. Het zit voor de helft vol met de letterzetter dus ik ben volop bezig om alles te kappen en te klieven. Hier en daar schieten al spontaan eikjes en berk uit. Op een plek staan er ook wilgenroosjes die er voorheen niet stonden. Daarnaast ga ik het gevecht aan met de bramen, al vind ik ze stiekem leuk, want winterkoninkjes en roodborstjes zitten daar graag. Ik heb dit voorjaar al veel vlinders gezien zoals zandoogje, oranjetipje, vuurvlinder, atalanta en dagpauwoog. Dat vind ik wel zalig. En er zitten echt wel wat zangvogels, al zit het bosje geprangd tussen de paardenweides, alpaca’s, akkers en boomgaarden. Ik doe mijn best om dat plekje daar toch te doen tellen. Kortom, het is een verhaal dat nog niet af is. In de toekomst zou ik er graag een plaats van maken waar ik in alle rust kan schrijven.

Heb je een favoriete bosvogel?
De bonte vliegenvanger, een geweldig schoon vogeltje! Als ik die ooit in mijn bos krijg…

Welke tips heb je voor andere boseigenaars om hun bos meer biodivers te maken?
Van Guido Tack, die Bos t’Ename schreef, heb ik geleerd dat de bosranden soms even belangrijk zijn als het bos zelf. Een bos is ook veel meer dan een verzameling bomen. In de bosranden zitten vaak prooien voor vogels. Een bosrand krijgt meer zon en daar houden insecten van. Poelen trekken dan weer amfibieën aan. In het struweel kan veel gebroed worden, bijvoorbeeld in meidoorn. Naar zo’n gevarieerd bos wil ik evolueren, maar dat kost tijd.
Een bos hebben is wel tof omdat je iets concreet kan doen voor de natuur. Think globally, act locally. In je bos kan je echt wel wat natuur en leven genereren. Dat is dé uitdaging. Eén van mijn kinderen heeft voederplanken gemaakt van oude schommels omdat er eekhoorntjes zitten. We zullen zien hoe het evolueert.

Wat raad je lezers aan die vogels willen spotten in het bos?
Veel mensen zijn teleurgesteld als ze naar een bos gaan om vogels te spotten, want je ziet ze natuurlijk niet. Maar je hoort ze wel. Hoe vroeger je vertrekt, hoe meer je er kan spotten. Als je wil genieten van de natuur zonder het allemaal te willen weten, dan raad ik aan vroeg op te staan. Maar wil je bijleren en niet overweldigd worden, dan start je best een uur of twee na zonsopgang. Neem een geluidenapp mee en een verrekijker voor als er toch iets overvliegt. Een bos als de Stropers is een goed begin. Je heb er verschillende soorten vegetaties, en her en der wat kaalslag waar de boomleeuwerik en boompieper zitten. Je hebt er ook donkere bossen, waar je de zwarte specht hoort en ziet, en waar in het najaar de houtsnip voorkomt. De weides en graslanden zijn dan weer uitnodigend voor de torenvalk. Kortom, je kiest best een bos met wat variatie.

Naar welk bos trek jij graag?
De bronbosjes in Elversele vind ik geweldig. Het is een klein stukje maar voelt heel authentiek aan. In het voorjaar fluisteren de vogels er gewoon in jouw oren… Het is niet alleen een paradijs voor vogels, je vindt er ook nog sleutelbloemen en andere soorten die typisch zijn voor natte bossen. Ik vind natte bossen echt geweldig! Ze geven je onmiddellijk een soort oergevoel. In Limburg, niet ver van De Wijers, was ik in een bos met beekjes die vollenbak stroomden. Er zit nog ijzer in de grond waardoor de beken rood kleuren van het roest. Het ziet er ongerept uit, en het heeft ook iets mysterieus. In de Stropers heb je dat ook nog op sommige plaatsen. Wat ik vooral graaf vind is dat je nog sporen van menselijke activiteit ziet in de bossen, zoals de rabatten. Dat vind ik leuk om over te vertellen, dan komt de geschiedenisleraar in mij naar boven. Vroeger gingen natuur en mens hand in hand, dat was heel gewoon. Tegenwoordig zien we natuur alleen nog als natuur, terwijl een bos heel veel functies kan hebben. In mijn voorstelling vertel ik ook historische verhalen die ons terugbrengen naar onze roots, die de connectie tussen mens en natuur benadrukken. We hebben zoveel volksverhalen over vogels. Elke vogelsoort had zijn eigen verhaal. Op één van mijn wandelingen begon plots een oudere vrouw een oud liedje te zingen dat de zang van de karekiet imiteert. Prachtig toch!

Meer info over Begijns projecten of zijn voorstelling Kijk! op begijnlebleu.be.

Wil jij net als Begijn ook je eigen bos? Kijk dan hier hoe BOOST jou hierbij kan helpen.